sprawy społeczne ORAZ ochrona zdrowia
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Marek. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miasta Marki;
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Marki na lata 2021-2023;
Program Wspierania Rodziny dla Miasta Marki na lata 2020-2022;
Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023;
Program Osłonowy „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2022 dla Mieszkańców Miasta Marki;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii i Uzależnieniom Behawioralnym dla Miasta Marki na lata 2022-2025.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Sprawy społeczne
Sprawy społeczne stanowią bardzo ważny obszar związany z funkcjonowaniem miasta. Działania realizowane w tym zakresie wywierają bezpośredni wpływ na jakość życia mieszkańców.
Ośrodek Pomocy Społecznej jest instytucją polityki społecznej mającą na celu pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężeniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są oni w stanie pokonać samodzielnie wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Ma za zadanie wspierać osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwiać im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
51 971 179 zł
-34,29%
do roku 2021
-34,29%
do roku 2021
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Miasto Marki związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. OPS kontynuował wypłaty przyznanych już świadczeń do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do końca maja 2022 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
42 794 886 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
3 078 055 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie OPS
Świadczenia wsparcia materialnego w 2022 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2022 r.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym, elektrycznym.
W 2022 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin;
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie;
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych;
ograniczaniu skutków bezrobocia;
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Markach w 2022 r. były niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba oraz ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina może korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina może być ujęta w tabeli w pozycjach ubóstwo, bezrobocie i długotrwała lub ciężka choroba). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że w 2022 r. powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 362 rodziny a niepieniężnymi 130 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 226 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej w 2022 r.
Posiłek w szkole i w domu
W 2022 r. OPS realizował Program Rządowy „Posiłek w szkole i w domu” w zakresie dożywiania. Wsparcie dla mieszkańców Marek polegało na udzieleniu pomocy w formie zasiłków pieniężnych na zakup posiłku lub żywności oraz pomocy rzeczowej w formie posiłków oraz produktów żywnościowych dla osób (dorosłych oraz dzieci).
W 2022 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Markach przyjął:
730 wniosków o świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności;
54 wnioski o zapewnienie posiłków w szkołach i przedszkolach;
71 wniosków na produkty żywnościowe oraz
5 wniosków o ciepły posiłek.
Ogólnie z programu „Posiłek w szkole i w domu” skorzystało 439 osób w tym 47 dzieci do czasu podjęcia nauki w szkole, 95 dzieci w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz 303 osoby otrzymujące wsparcie na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej.
Z zasiłku celowego skorzystało 230 rodzin co stanowiło 409 osób w rodzinach, którym udzielono łącznie 687 świadczeń. Z produktów żywnościowych skorzystało łącznie 65 rodzin co stanowiło 93 osoby w rodzinie, ze świadczenia w formie posiłków natomiast 58 osób.
dodatek osłonowy
Dodatek osłonowy był świadczeniem pieniężnym, którego celem było zrekompensowanie rosnących cen nośników energii (gaz, prąd) oraz produktów żywnościowych, w ramach tarczy antyinflacyjnej. Wysokość dodatku uzależniono od ilości osób w rodzinie oraz kryterium dochodowego.
Poniesiono wydatki w kwocie 1.426.467,88 zł na wypłatę dodatków osłonowych dla osób uprawnionych.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Poniesiono wydatki w kwocie 3.732.000,00 zł na wypłatę dodatków węglowych dla osób uprawnionych.
Dodatek na inne źródła ciepła
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Poniesiono wydatki w kwocie 502.000,00 zł na wypłatę dodatków w zakresie niektórych źródeł ciepła dla osób uprawnionych.
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej
W 2022 r. Gmina Miasto Marki realizowała trzecią edycję Programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”. Głównym celem Programu jest zapewnienie osobie niepełnosprawnej pomocy asystenta w wykonywaniu czynności życia codziennego.
Zasadniczym działaniem podjętym w ramach realizacji programu było uruchomienie usług asystencji osobistej dla 36 osób z niepełnosprawnościami, w tym dla 28 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 7 osób ze stopniem umiarkowanym oraz 1 dziecka spełniającego zapisy Programu. Zrealizowano łącznie 10.668,5 godziny usług asystencji osobistej.
Asystent rodziny
Wsparcie asystenta rodziny najczęściej kierowane jest do rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Zadaniem asystenta jest wspieranie rodzin niezaradnych życiowo, dotkniętych ubóstwem, bezrobociem, uzależnieniem, którym grozi odebranie dzieci.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Markach zatrudnia dwóch Asystentów Rodziny.
Opieka wytchnieniowa
Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad: dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.
W 2022 r. usługami objęto 12 osób z niepełnosprawnościami, którym świadczono wsparcie w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania. W grupie beneficjentów Programu było 10 dzieci i 2 osoby dorosłe spełniające wymogi kwalifikacyjne. W 2022 r. zrealizowano łącznie 2.609,5 godziny usług opieki wytchnieniowej,
Opieka 75+
Program przyczynił się poprawy dostępności do usług opiekuńczych dla osób w wieku 75 lat i więcej, które były osobami samotnymi, lub samotnie gospodarującymi.
Rzeczywista liczba osób, którym przyznano usługi opiekuńcze dofinansowane w ramach programu „Opieka 75+” – edycja 2022 to 15 osób.
„Korpus Wsparcia Seniorów”
Program miał na celu zapewnienie usługi wsparcia na rzecz seniorów w wieku 65 lat i więcej przez świadczenie usług wynikających z rozeznanych potrzeb na terenie danej gminy.
Grupę docelową stanowili mieszkańcy Marek, osoby w wieku 65 lat i więcej, doświadczające problemów z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzące samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkające z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.
Z Programu w 2022 r. skorzystało 31 osób, w tym jedna osoba uzyskała wsparcie wolontariusza.
domy pomocy społecznej
Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.
W 2022 r. odpłatność gminy za pobyt w domu pomocy społecznej była finansowana dla 27 osób.
Centrum Aktywności Fabryczna 3
Centrum Aktywności Fabryczna 3 (CAF 3) to miejsce spotkań dla mieszkańców i organizacji pozarządowych. Zostało otwarte w maju 2018 r. w ramach rewitalizacji miasta i wykorzystywane jest na 3 sposoby:
można wziąć udział w zorganizowanych zajęciach m.in. zajęciach dla rodzin z dziećmi, wykładach, warsztatach kreatywnych czy też szkole rodzenia;
zorganizować spotkanie np. zebranie wspólnoty, koncert czy też integrację uczniów lub przedszkolaków;
albo po prosu przyjść, poczytać książkę z bookcrossingu lub skorzystać z komputera z dostępem do wi-fi.
Do dyspozycji mieszkańców są:
Granatowa Fabryka Iluzji: sala kinowo-wykładowa z nagłośnieniem, ekranem, rzutnikiem podsufitowym, stoły, krzesła, scena. Powierzchnia ok. 35 mkw. Możliwość połączenia z salą rekreacyjną – Czerwoną Fabryką Zabawy;
Czerwona Fabryka Zabawy: sala rekreacyjno-wypoczynkowa; kanapy, fotele, stoły i stolik, szafki. Powierzchnia ok. 35 mkw. Nagłośnienie. Możliwość połączenia z salą kinową – Granatową Fabryką Iluzji;
Żółta Fabryka Łakoci: nowoczesna kuchnia w pełni wyposażona w akcesoria kuchenne. Możliwość robienia warsztatów kulinarnych lub niesformalizowanych spotkań. Powierzchnia ok. 20 mkw;
Hol: dwa stanowiska komputerowe oraz bezpłatnym wifi, bookcrossing.
Miejsce jest dostępne dla osób z niepełnosprawnością i posiada oznaczony parking dla osób z niepełnosprawnością.
Zajęcia organizowane przez Wydział Aktywności Lokalnej CAF3 pn. Aktywny Senior to zajęcia ogólnorozwojowe dla starszych osób. Dla uczestników to okazja nie tylko na aktywne spędzenie czasu, poprawienie swojej sprawności fizycznej i umysłowej, ale też możliwość kontaktu z innym osobami w podobnym wieku.
Wstęp na wydarzenia i udostępnianie CAF3 jest bezpłatne dla mieszkańców miasta Marki. CAF3 odwiedza około 800 – 1000 osób miesięcznie. Zajęcia są finansowane z budżetu miasta Marki.
wsparcie dla ukrainy
Działania z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również uchodźców z Ukrainy.
Największym wyzwaniem dla Miasta było zapewnienie wsparcia i dostępu do świadczeń z pomocy społecznej dla obywateli Ukrainy.
Świadczenia społeczne wypłacone obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium RP
formy udzielonej pomocy
Zakup usług związanych z pomocą obywatelom Ukrainy – wykonanie zdjęcia osobie ubiegającej się o nadanie numeru PESEL;
Organizacja dla dzieci o statusie uchodźcy z Ukrainy nauki w szkołach podstawowych i liceum ogólnokształcącym (w tym z dodatkową nauką języka polskiego) oraz zapewnienie wychowania i opieki w przedszkolach miejskich - średnia miesięczna liczba uczniów i dzieci o statusie uchodźcy z Ukrainy wyniosła 257;
Świadczenie jednorazowe 300 zł wypłacane obywatelom Ukrainy - przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe;
Świadczenia rodzinne, pielęgnacyjne, rodzicielskie;
Zapewnienie dożywiania dla dzieci i młodzieży;
Zakup towarów - w szczególności materiałów, leków, żywności, komputera i artykułów biurowych;
Zakwaterowanie i wyżywienie związane z pobytem obywateli Ukrainy - świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom z Ukrainy przyznawane na podstawie art. 13 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, wysokość świadczenia wynosiła 40 zł za osobę za dzień. Obywatele Ukrainy objęci wnioskami - 5.621 osób. Wnioski rozpatrzone pozytywnie - 1.585;
Zapewniono bezpłatną pomoc psychologiczną i prawną;
Zbiórka darów;
Konto do wpłat na rzecz Uchodźców;
Bezpłatne usługi medyczne POZ;
W Centrum Aktywności Fabryczna 3 udostępniono kuchnię z całym wyposażeniem, salę zabaw, 2 komputery z dostępem do wi-fi, prowadzono warsztaty plastyczne. Dla osób uciekających przed wojną na Ukrainie w CAF3 zostały zorganizowane spotkania głównie dla matek z dziećmi i seniorów. Osoby te były informowane o możliwościach wsparcia zorganizowanych w mieście Marki. Uruchomiony był punkt zbiórki żywności i potrzebnych rzeczy osobistych dla tych osób. W pomoc zaangażowali się również wolontariusze, którzy działali jako animatorzy dla dzieci, tłumacze i prawnicy udzielając porad prawnych. Fundacja Otwarte Serce zorganizowała kurs języka polskiego dla osób z Ukrainy. Dla zainteresowanych osób z jednostek miejskich było zorganizowane szkolenie pn. Witaj Sąsiada;
W Bibliotece Publicznej udostępniono 3 komputery z dostępem wi-fi, (możliwość wykonania ksero, wydruku) oraz przestrzeń do gier i zabaw dla najmłodszych;
Bezpłatne zajęcia organizowane przez:
Miejski Klub Sportowy Marcovia Marki;
Mareckie Centrum Edukacyjno-Rekreacyjne;
UKS SameJudo;
Uczniowski Klub Sportowy SANCHIN;
UKS AKADEMIA PANI SZAFKI;
Stowarzyszenie "Razem w Przyszłość";
Klub Sportowy Markowi Biegacze;
UKS Jedynka Marki;
WWL Badminton Club;
Fundację Emotka i Fundacja Vis Bonitatis.
Fundacja Otwarte Serce prowadziła:
warsztaty o charakterze integracyjnym kierowane do kobiet z dziećmi, w których udział wzięło 55 osób, w tym 38 dzieci;
kurs języka polskiego dla 80 obywateli Ukrainy, którego program koncentrował się na tematach z życia codziennego i nabywaniu słownictwa pomocnego podczas szukania pracy;
działania z zakresu reintegracji zawodowej, w szczególności kurs krawiectwa i rękodzieła,
wsparcie w zakresie poszukiwania zatrudnienia.
KoNCERT "Marki dla Ukrainy"
21 kwietnia o godz. 19.00 na scenie Mareckiego Centrum Edukacyjno-Rekreacyjnego wybrzmiała poezja i muzyka, w proteście przeciwko wojnie. W koncercie wystąpiła solistka Opery Narodowej, Anna Lubańska, wirtuoz gitary Roman Ziemlański, aktor Jerzy Łazewski oraz nowoutworzona grupa wokalna polsko-ukraińska Kalina. Cały dochód z koncertu przeznaczono na wsparcie uchodźców z Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Markach.
zdrowie
Ochrona zdrowia to sektor, w którym zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany a dostępne środki często są niewystarczające dla zaspokojenia wielu potrzeb. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Podstawowym, corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Gminę Miasto Marki były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniach uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły niecałe 1,3 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi.
W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
Pozwoliło to m.in. na działalność placówki wsparcia dziennego Świetlicy Środowiskowej CHATA prowadzonej przez "Stowarzyszenie Razem w Przyszłość", Młodzieżowego Klubu Socjoterapeutycznego „Otwarte serce” prowadzonego przez Fundację Otwarte Serce czy na prowadzenie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego przez Stowarzyszenie Q Rozwojowi.
Przeciwdziałanie alkoholizmowi
W ramach udzielonej dotacji na wsparcie funkcjonowania placówek wsparcia dziennego fachową opieką objęto 70 wychowanków.
Zrealizowano 731 porad dla 204 osób według poszczególnych specjalizacji: konsultacje psychologa, konsultacje psychologa ds. przemocy, dyżury specjalisty psychoterapii uzależnień, doradcy zawodowego, prawnika, trenera kompetencji i umiejętności wychowawczych i rodzicielskich, mediatora.
Zakresy zadań:
realizacja rekomendowanych programów profilaktycznych t.j. „Przyjaciele Zippiego” czy „Debata”;
program wypoczynku letniego i zimowego - „Lato w Markach 2022” i „Zima w Markach 2022”;
realizacja warsztatów szkoleniowych dla rodziców i pedagogów.
realizacja zadań w zakresie ochrony i promocji zdrowia
Wydatki w tym rozdziale zostały poniesione na:
finansowanie zadań związanych z przeciwdziałaniem epidemii związanej z koronawirusem COVID-19 i dotyczą prowadzonego w Centrum M1 punktu szczepień powszechnych oraz wydatków na realizację innych zadań z zakresu ochrony zdrowia;
realizację zadania „Pomagamy! Kurs pierwszej pomocy, w tym pierwszej pomocy przedmedycznej”;
program polityki zdrowotnej w zakresie szczepień profilaktycznych przeciwko grypie dla mieszkańców Gminy Miasto Marki w wieku powyżej 65 r.ż. na lata 2022-2024 (populacja osób w wieku powyżej 65 roku życia objęta szczepieniami - 425);
kontynuację realizacji na lata 2022 – 2024 Programu Polityki Zdrowotnej w zakresie działań edukacyjnych dla dzieci z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej zamieszkujących Gminę Miasto Marki (liczba osób biorących udział w działaniach edukacyjnych - 2 679);
kontynuację realizacji na lata 2022-2024 Programu Polityki Zdrowotnej w zakresie działań edukacyjnych dla przyszłych rodziców zamieszkujących Gminę Miasto Marki (liczba osób objętych programem - 49).
Przebieg AKCJI SZCZEPIEŃ
W lutym 2022 r. stan szczepień przeciw COVID-19 w Gminie Marki wyglądał następująco:
62,7% zaszczepionych w pełni w 2022 r.
23 101 mieszkańców zaszczepionych w pełni
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.